اشتباه راهبردی مسئولین در دفاع از نام خلیج فارس
تاریخ:۱۳۹۲/۰۱/۲۶
اشتباه راهبردی مسئولین در دفاع از نام خلیج فارس
مرکز مطالعات بین المللی خلیج فارس
نظر به تحریف گسترده و درازمدتی که از سوی رسانه‌های عربی و غربی در مورد نام خلیج فارس می‌شد و باتوجه به حقانیت و کاربرد مستمر تاریخی این نام در همه زبانها و زمانها و تاکید سازمان ملل متحده بر ضرورت بکار گیری نام خلیج فارس، در جهت مقابله با تحریف گران و یادآوری اهمیت پاسداری و صیانت از این نام کهن - اساتید و پژوهشگران خلیج فارس این میراث گران بها اقدامات خود را از سال ۱۳۸۰ در دفاع از آن یکپارچه تر و منسجم تر کردند و راهکارهای حفاظت از نام خلیج فارس را در جلسات و سمینارهای متعدد به اطلاع مقامات رسمی کشور رساندند. با توجه به بررسی اسناد در رابطه با نام گذاری و مکاتبات پرونده مربوطه در ریاست جمهوری و ادارات سه گانه وزارت امور خارجه و گروه مستند ساز "مستندنام خلیج فارس" (شبکه ۱) و به گواهی کمیته یکسان سازی نامهای جغرافیایی و همچنین تاکیدات مولف کتاب اسناد نام خلیج فارس میراثی کهن و جاودان دکتر محمد عجم و پرفسور کاوه فرخ، محمد علاء و پرفسور پیروز مجتهدزاده، دولت پس از ملاحظه اراده قاطع عمومی جامعه و حرکت اعتراضی عمومی در آبان ۱۳۸۳ مردم و وبلاگ نویسان نسبت به مجله نشنال جئوگرافی حاضر به اقدام عملی شد و پس از جلسات متعدد برای بررسی عوارض مثبت و منفی، سرانجام 10 اردیبهشت با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان روز ملی خلیج فارس به تقویم ایران اضافه شد. شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به هدف قراردادن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران از سوی ایادی استكبار جهانی به خصوص برخی از كشورهای همسایه روباه پیر استعماگر و تلاش آنان برای تحریف نام تاریخی خلیج فارس، به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی روز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و قیام مردم جنوب علیه استعمار انگلیس را به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری كرد. ملت ایران و به ویژه دانشجویان و پژوهشگران علاقمندان به مسائل خلیج فارس این اقدام بزرگ فرهنگی را به فال نیک گرفتند و در انتظار مقابله عملی با این اقدام غیراخلاقی رسانه های منطقه و فرامنطقه و همچنین گسترش نام خلیج فارس در عرصه بین المللی نشستند. اما متاسفانه پس از گذشت چندین سال از این نامگذاری ملی در کشور، سیاست گذاری کلان دولت در روز ملی خلیج فارس به غلط پایه گذاشته شد و مسئله فرعی به مسئله اصلی این روز تبدیل شد. اما مسئله اصلی و مسئله فرعی خلیج فارس چیست و چرا به اشتباه سیاست کلان کشور در این خصوص اتخاذ گردید؟
مسئله اصلی خلیج فارس: مسئله و مشکل اصلی در حوزه خلیج فارس تغییر این نام در عرصه بین المللی، به چالش کشیدن امنیت و ثبات منطقه ای پیرامون جمهوری اسلامی ایران، مخدوش کردن هویت ایرانی خلیج فارس در عرصه بین المللی و مقابله با قدرت نرم ایران در عرصه جهانی است. دولتهای عربی، قوم گرایان سلفی ها و گروههای تندروی وهابی منطقه با پرداخت هزینه‌های سنگین تغییر نام خلیج فارس را بطور جدی و بی سر و صدا دنبال میکنند و در طرف دیگر این ماجرا رسانه های بین المللی وابسته به دولتهای استعمارگر هستند که در همسویی با دولتهای سلفی عرب منطقه از هیچ تلاشی دریغ نورزیده و از واژه های مجعولی همچون "خلیج ع/ر/ب/ی" یا "خلیج" یا "خلیج بصره" به جای نام حقیقی "خلیج فارس" استفاده میکنند و صلح، ثبات و امنیت منطقه را به چالش میشکند. برخی از این خبرگزارها، اطلسها و رسانه های بیگانه که به صورت روزانه و مستمر از عبارات جعلی استفاده میکنند به شرح زیر هستند: خبرگزاری سی ان ان آمریکا، بی بی سی عربی و انگلیسی، الجزیره قطر، یورونیوز ترک، العربیه، الاهرام، الشرق الاوسط، تایمز یونیون، آسوشیتد پرس، فاکس نیوز، اینتر فاکس، رویترز، اطلس تایمز انگلیس، بیوک اطلس ترکیه، اطلس کالینز استرالیا. به همین دلیل است که طبق آخرین آمار دولتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (بخش رسانه های دیجیتال) روزانه بیش از 6000 بار نام خلیج فارس در رسانه ها و مطبوعات بین المللی جعل میشود و دور از انتظار نیست که طی چند سال آینده کمتر کسی نام خلیج فارس را بشنود. این نتیجه سیاستگذاری غلط مسئولین کشور در دفاع از نام خلیج فارس و فراموش کردن اصل موضوع و پرداختن به فرع است.
مسئله فرعی خلیج فارس: مسئله فرعی خلیج فارس همان برگزاری مراسمهای متعدد گرامیداشت روز خلیج فارس است که هر سال به صورت فراگیر در سطح داخلی و استانی در اردیبهشت ماه هر سال به آن پرداخته می شود و هر سال با هزینه های گزافی و با گستردگی بیشتری در شهرهای مختلف کشور انجام میگیرد. بدون تردید گرامیداشت نام خلیج فارس در ایران اقدامی پسندیده است و موجب تقویت انسجام ملی و هویت تاریخی مردم ایران خواهد شد ولی این امر ثانویه است و نباید فراموش شود که در ایران هیچ کس بر استفاده از نامی غیر از خلیج فارس مبادرت نورزیده است و اصولا گرامیداشت این روز تنها برای یادآوری دلاورهای های مردم جنوب در پاداشت مرزهای جنوب کشور و اخراج استعمار انگلیس از این منطقه اهمیت دارد و نه در مقابله با موضوع اولیه که همانا سیاست بین المللی مقابله با جعل نام خلیج فارس و هویت ایرانی و تاریخی خلیج فارس. برگزاری مراسم های متعدد، همزمان و موازی کاری برخی نهادهای دولتی در اجرای مراسمهای روز ملی خلیج فارس در شهرها و نهادهای مختلف نه تنها تاثیرگذاری بین المللی ندارد بلکه زمینه را برای ورود افراد غیرمسئول و غیرعلمی که در جستجوی منافع شخصی خود از بیت المال ملت ایران هستند در عرصه مطالعات علمی خلیج فارس باز کرده است و سودجویانی از این مراسمها، سخنرانیها، جشنها، ضیافتها و گردهمای ها برای رسیدن به منافع شخصی خود بهره میگیرند و در نتیجه خروجی این مراسمها هیچ منفعتی برای صیانت از نام خلیج فارس در عرصه بین المللی که اصلی ترین علت نامگذاری این روز و وظیفه فعلی ما بشمار میرود حاصل نمیشود.
حل مسئله: ضروری است مسئولین جمهوری اسلامی ایران به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت امور خارجه که متولی صیانت از نام خلیج فارس هستند با تغییر سیاست فعلی روز ملی خلیج فارس از رویکرد داخلی به رویکرد بین المللی زمینه مقابله عملی با جعل نام خلیج فارس و احیای نفوذ فرهنگی و تاریخی ایران در سطح جهان را زنده کند. ایران میتواند با تاکید بر اسناد بیشمار سازمانهای بین المللی، نقشه های و قراردادهای رسمی، کنوانسیونها، اعتراف روشنفکران و حقوقدانان و جغرافی دانان عربی و غربی، دلایل جغرافیایی، ژئوپلتیکی، ژئواستراتژیکی ایران، اکثریت جمعیت موثر، مرزهای تاریخی ایران بزرگ، مکاتبات رسمی دولتها و حمایت واقعی از مراکز خلیج فارس شناسی و دادن امکانات مناسب به این مراکز جهت مقابله علمی با این هجمه بین المللی بستر مناسب را فراهم سازد. متاسفانه این یک واقعیت است که دولتهای عرب منطقه علیرغم فقدان جمعیت کافی، عدم پشتوانه و مشروعیت ملی، عدم عمق استراتژیک، فقدان اسناد و نقشه و مدارک معتبر بین المللی در اثبات نام جعلی خلیج ع/ر/ب/ی تنها با درآمدهای کلان نفتی و همسویی با آمریکا توانسته اند در بسیاری از مطبوعات و رسانه های معتبر جهانی نفوذ کنند و در مقابل ما با امکانات وسیع و اسناد و مدارک معتبر جهانی نتوانسته ایم با یک سیستم مدیریتی مناسب با این هجمه بین المللی مقابله مفید کنیم. کارشناسان مطالعات استراتژیک خاورمیانه بر این باورند که در چند سال آینده عرب ها در میان انبوه جمعیت غیر بومی و مهاجر گم خواهند شد و این فرصت بزرگی برای کشور و ملت ایران بشمار میرود تا از همه ظرفیتهای خود برای مدیریت خاورمیانه بهره بگیرد. جالب توجه است که هندی های مقیم قطر، امارات، کویت، بحرین و عمان از بومیان عرب بیشتر هستند! بومیان قطر تنها 15 درصد ساکنان آن را تشکیل می دهد. چگونه چنین هویتهایی می توانند به عنوان کشور ملت و هویت ملی قومی تعبیر شوند. خلیج فارس در دوره هایی از تاریخ و حتی در دوره فتحعلی شاه (طبق قرارداد مجمل 1809و مفصل1812) یک دریای ایرانی بوده و انگلیسی ها برای استقرار در هر منطقه از سواحل از ایران رخصت (مجوز) می گرفتند. هم اکنون ایران 1800 کیلومتر از 3300 کیلومتر سواحل منطقه استراتژیک و نفت خیز خلیج فارس را به تنهایی در اختیار خود دارد ولی به دلیل فقدان مدیریت راهبردی و علمی و عدم حمایت از مراکز خلیج فارس شناسی داخلی نتوانسته است از این میراث ارزشمند ملی به خوبی صیانت کند. همانگونه که نتوانستیم 30 جزیره موجود ایرانی در خلیج فارس را در مسائل صنعتی گردشگری و مسکونی فعال کنیم. لذا پس رسیدن به اهداف اصلی صیانت از نام خلیج فارس در عرصیه بین المللی میتوان با رویکرد داخلی را نیز رونق داد و اقدام به برگزاری همایشها و جشنهای متعدد خلیج فارس نمود و حتی با ساختن تندیس های خلیج فارس در میادن اصلی هرشهر نام و خاطره این پهنه ارزشمند کشورمان را زنده نگهداریم.
